آموزش زبان کردی (قسمت یازدهم)

وجود کلمات بیگانه در هر زبانی نشانه ضعف یا فقر آن زبان نمی‌باشد و تداخل کلمات بین زبان‌ها امری بدیهی است. در زبان کوردی نیز تعدادی کلمات زبان‌های دیگر وارد شده‌اند که با توجه به نوشتار و تلفظ زبان کوردی تغییراتی در آن‌ها ایجاد شده است. در ابتدا یادآوری این نکته ضروری است که با ورود کلمات فارسی و عربی مخصوصاً اسامی آن‌ها به زبان کوردی حروف «ت» و «ط» به صورت «ت» و حروف «ذ» ، «ز» ، «ض» و «ظ» به صورت «ز» و حروف «ث» ، «س» و «ص» به صورت «س» نوشته و تلفظ می‌گردند. همچنین قبلاً آموختیم که حرکات زبان‌های فارسی و عربی نیز در زبان کوردی به شکل حروف نوشته می‌شوند. بنابراین در نوشتن کلمات این زبان‌ها در زبان کوردی باید این نکته را مدنظر قرار داد. برای نمونه کلمه‌ی «عبدالله» در زبان کوردی به صورت «عه‌بدوڵڵا» نوشته می‌شود.
البته بعضی از کارشناسان عقیده دارند بعضی از کلمات عربی چون با تغییر به صورت کوردی معنای خود را از دست می‌دهند، باید آن کلمات را با همان کتابت عربی نوشت. اما با ورود کلمات هر زبانی به زبان دیگر این تغییر اجتناب ناپذیر بوده و فقط مختص زبان کوردی نمی‌باشد. برای مثال به کلمه‌ی «قرآن» توجه نمایید:

این کلمه با ورود به زبان انگلیسی به صورت «Quran» با تلفظ ( (کُران) و با ورود به زبان کوردی به شکل «قورئان» کتابت می‌شود و این امر به زیبایی نوشتار نیز لطمه نمی‌زند.

نکته‌ی دیگر شیوه‌ی کاربرد علامت تشدید است که در زبان کوردی به جای نوشتن این علامت، حرف مشدد تکرار می‌شود. مثلاً کلمه‌ی «جبّار» به صورت «جه‌ببار» نوشته می‌شود.

در بعضی از لهجه‌های زبان کوردی تلفظ حروف «ک» و «گ» در شرایط خاصی از موقعیتشان در کلمه، دستخوش تغییراتی شده که به بیان آن‌ها می‌پردازیم:

الف) اگر حرف «ک» پیش از یکی حروف «ێ» یا «ی» و یا قبل از حروف «وێ» قرار گیرد، تلفظ آن تغییر کرده و مابین تلفظ حروف «ک» و «چ» ادا می‌شود مانند:

کێو ، کیسه‌ڵ ، کوێر

ب) اگر حرف «گ» پیش از یکی حروف «ێ» یا «ی» و یا قبل از حروف «وێ» و «وی» قرار گیرد، تلفظ آن تغییر کرده و مابین تلفظ حروف «گ» و «ج» ادا می‌شود مانند:

گێلاس ، گیرۆده ، گوێ ، هه‌نگوین

باز هم لازم به یادآوری است این تغییرات محلی بوده و در همه‌ی لهجه‌ها کاربرد ندارد.